De HiQ radio van René Daemen |
Op een mooie zondag in februari van dit jaar ben ik afgereisd naar Hoorn. Ik had een Garrard 4HF bij me in koffermodel welke ik had gereviseerd voor René Rijzewijk, zie hiervoor mijn andere artikel op onze HiQGN site. Bij René aangekomen werd ik verrast door een mooie jaren '50 radio van een uitzonderlijk model leek mij. Gewend aan radio's uit die tijd met een ingebouwde luidspreker ( of meerdere) was deze radio uitgerust met drie losse luidsprekers: twee voor de hoge- en middentonen en een grote hoekluidspreker voor de lage tonen. De twee zogenaamde "satelietluidsprekers" hingen aan verschillende wanden vlak onder het plafond. Dit vond ik toch wel uniek. Een losse ontvanger met losse luidsprekers was nog niet zo bekend in die tijd voor de gewone man en bovendien kostte de radio een klein vermogen waar Jan Modaal wel een jaartje voor moest werken.
Philips bracht deze radio de BX 642 A, voor het eerst op de markt in 1954 en hij kostte de lieve duit van 780 gulden. Een maandinkomen lag toen ruim onder de 100 gulden. Eenmaal de radio bij René bewonderd en de 4HF er op aangesloten begon hij mooie platen te draaien uit het genre waar hij deze radio vooral voor heeft staan: Jazz ! Eén van zijn referentieplaten om de kwaliteit van de radio te bewijzen is en blijft Take Five van Dave Brubeck. Ik was heel erg verrast door het geluid, het leek wel stereo terwijl het toch echt een monotoestel is. De gespreid opgestelde luidsprekers zorgden voor een mooi breed beeld in het geluid. Ook het kristalelement van Ronette ( type DC 284 OV ) in de Garrard toont goede prestaties in deze combinatie met mooie lage tonen die zeker niet onderdoen van een MD element. Tja , de hele middag platen gedraaid en genoten van het prachtige geluid. Veel Jazz maar ook populaire lichte muziek op oude monoplaten, maar ook de Rock and Roll ontbrak zeker niet ! Ik vrees dat de buren zeker mee hebben mogen genieten die middag. Na een lunch met heerlijke Chinese gerechten, bereid door de andere bewoner in het huis, topkok Lian - rijst met groentes, ei en een soep met bamboe en spek - toog ik weer naar Zaandam met het openbaar vervoer. René had wel het gevoel dat bij mij ook wel eens een HiQ set in de kamer zou kunnen komen te staan. Eenmaal thuis gekomen zat ik daar wel aan te denken, maar waar plaats je zo'n combinatie nu weer tussen al mijn andere pickupjes en oude radio's ? De ontvanger voorlopig maar op het dressoir van de wandkast, dat leek me geen probleem. De satelietluidsprekertjes ook niet en de grote baskast ... ach , we zien wel. Dus werd Marktplaats omgekeerd. Eerst bij platenspelers. Stond daar juist een prachtige Garrard 4HF ! Degene die het eerst de vraagprijs bood was de gelukkige. Je begrijpt dat ik die gelukkige wel wilde zijn en dat werd ik ook! De platenspeler stond in Amsterdam en bleek in het bezit te zijn van de zoon van de ons welbekende Krijn Torringa, helaas niet meer in ons midden inmiddels. Een goede kennis van me en tevens collega wilde me wel helpen om het apparaat op te halen. Op een donkere donderdag togen wij naar Amsterdam en werden hartelijk ontvangen door de nazaat van de bekende radio- en tvpresentator. Ook hij bleek een passie te hebben voor oude pickupjes en bovendien bleek hij oude opnames te hebben van Veronica waar zijn vader en moeder op waren te horen. Een erg leuke ervaring en na wat gedronken te hebben reisden wij weer terug naar Zaandam, nu met de Garrard in de ruime laadruimte van de Berlingo. Thuis aangekomen het apparaat aangesloten op op mijn PE Musical 5 versterker, onderdeel van een PE Rex A wisselaar, maar ja, dat is toch geen Philips HiQ. Dus Marktplaats weer helemaal doorgespit en ja hoor, daar stond sinds januari ( het was inmiddels maart ) een BX 642 A met twee bakelieten satelietluidsprekertjes en een basluidspreker, althans wat er voor moest doorgaan, want het wat een speaker gemonteerd op een simpele plank.
Ook het toestel bleek defect. Voordeel was dat de vraagprijs en het uiteindelijke bod niet hoog was. Uiteindelijk was 30 euro een koopje. Ik moest de toenmalige eigenaar wel mailen dat het ophalen even kon duren, gezien de afstand en het vervoer regelen. Ondertussen vond ik ook de juiste baskast, deze stond in Baarn en voor de twintig euro hoefde ik het niet te laten! De set was compleet. Na wat heen en weer gebel met onze goede vriend en TC Electronica was hij zo vriendelijk om de radio op te halen uit Waverveen en ook de basluidspreker in dezelfde rit in Baarn op te pikken. Eenmaal thuis bleek de draadzekering van de radio defect en na deze te hebben hersteld kwam er geluid uit de set, maar geen bas en weinig hoge tonen. Dus dan maar drastisch alle teercondensatoren en weerstanden vervangen en.... de radio speelde weer perfect! Hij klonk als nieuw zoals hij destijds gekocht moest zijn. Het was een hele klus voor Peter ( hij had de set maar mee naar zijn huis genomen ) en ik moest dus ongeduldig wachten tot hij in de gelegenheid was om het geheel weer bij mij af te leveren. Na een enthousiast telefoontje tussen hem en René, besefte hij dat ik ongeduldig zat te wachten thuis en is hij met spoed met de radio naar me toe gekomen! Ondanks het slechte weer met storm en regen. Eenmaal thuis alles aangesloten, inclusief de Garrard en wat een heerlijk geluid! Helemaal naar de verwachting zoals ik het had gehoord bij René Rijzewijk. Opnieuw was ik verbaasd en verrast.
Dezelfde avond de satelietluidsprekers op de juiste plaats aan de muur gehangen, de baskast goed geplaatst - er was nog wel een leeg hoekje - en vele plaatjes gedraaid en genoten van de prachtige weergave. Ik ben er zo enthousiast over dat de moderne stereo daadwerkelijk naar de tweede plaats is verbannen, niet zo verwonderlijk als liefhebber van oude radio's uiteraard. |